2024(e)ko abenduaren 31(a)

Hartu eta eman, hurbil eta urrun, har eta ar

H letra gaur egun euskaraz Euskal Herriko iparraldean ezagutzen dugun soinua adierazteko aspalditik erabili izan da. Euskarazko lehen testuetan, adibidez 1545 urteko Bernart Etxepareren lehen liburuan jadanik agertzen da. Euskaltzaindiak 1968an hainbat hitz H-rekin idaztea erabaki zuen, ziurrenik hartu zuen erabakirik polemikoena.


<h> Letra hau hostuna den Iparraldeko euskalkietako hiztunek idatzi bezala ahoskatuko dute hizkera zainduan. Letra hoskabea den Hegoaldeko euskalkietako hiztunen ahoskera zainduan ere <h> ez da ahoskatuko.

Baina ahoskatzen ez dugunok akatsak egiteko arriskua dugu. Adibide batzuk:

Kontuz bietara idatzi daitezkeenak ere badaude, esanahi desberdinarekin, noski:

  •  Har: gusano (es),  ver (fr)
  •  Ar: macho (es),  mâle (fr)
  •  Ura eta hura…